Veltheimia is een interessante sierplant, inheems in Zuid-Afrika. Niet dat het bekend is onder hobbyisten in huis, maar het wint duidelijk aan populariteit. Het probleem is dat het kweken van Veltheimia in een gewone stadsflat wordt bemoeilijkt door de temperatuurfactor; de plant komt meer voor in kassen, maar voelt zich ook goed op koele veranda’s.
Beschrijving
Veltheimia is een bolgewas, ingedeeld in de aspergefamilie, hoewel sommige specialisten menen dat het dichter bij de lelies staat. De zes bekende soorten lijken allemaal op elkaar en worden vanwege hun bloeikenmerken wel de “wintertoorts” genoemd. Maar ook hier is er geen eensgezindheid onder biologen: men is van mening dat er slechts twee soorten zijn. Ten minste twee worden tot de binnensoorten gerekend: Veltheimia capensis en Veltheimia bracteata.
Deze plant is een vaste plant. In het wild groeit hij op schaduwrijke plaatsen, vaak aan de kust. De bol is onvolledig ondergedompeld, ovaal of peervormig, 6-7 cm in diameter en geschubd. Hij is paars of lichtbruin gekleurd. De basis van de plant is een rozet van opzichtige bladeren. Ze zijn lichtgroen van kleur en ovaal van vorm met golvende randen. De bladeren kunnen tot 30 cm lang en tot 12 cm breed worden.
Het is een van de zeldzame planten die in de winter bloeit, en zeer lang, ongeveer drie maanden. De bloemstengel wordt ongeveer een halve meter hoog en heeft een gegroepeerde bloeiwijze. Ze bestaat uit meer dan 50 hangende buisvormige bloemen, variërend in roze of zalmkleurige tinten, soms bijna wit of gelig. De schutbladen van Veltheimia hebben een groenige achtergrond, terwijl die van Capa lichtrood zijn.
Aanplant en verzorging
Veltheimia’s worden meestal als bollen gekocht. Bij aankoop moet zorgvuldig worden gecontroleerd op de geringste tekenen van verrotting.
De beste tijd om te planten is helemaal aan het begin van de herfst.
De pot moet een regelmatige vorm hebben; de diameter moet ten minste tweemaal die van de bol zijn. Naast gaten in de bodem van de pot is ook een drainagelaag van 2-3 cm geëxpandeerde klei of kleine stenen nodig.
Bodem
Elke potgrond voor kamerbloemen is geschikt, maar zorg ervoor dat hij een goede luchtcirculatie heeft en vocht vasthoudt. Te dichte grond kan worden gecorrigeerd door turf of perliet toe te voegen. Als u uw eigen grond bereidt, kunt u gelijke delen vruchtbare tuinaarde, perliet (u kunt het vervangen door grof zand) en turf nemen, en per pot een paar lepels gebrande kalk toevoegen. Plant de bol ondiep, laat de nek aan de oppervlakte. Houd eerst de pot op kamertemperatuur en de grond licht vochtig. Geef meer water naarmate de bladeren beginnen te groeien.
Temperatuur
Veltheimia is een relatief weinig veeleisende plant. Het moeilijkste deel van de verzorging is het handhaven van de juiste luchttemperatuur. De temperatuur mag nooit te hoog zijn. Tijdens de periode van bladgroei en stengelvorming moet de temperatuur op 18 tot 20 graden worden gehouden, en zodra de stengels beginnen te groeien (oktober-november) moet de temperatuur worden verlaagd tot 10 tot 12 graden. Anders is het niet mogelijk tot bloei te komen, en daarom wordt de veltheimia slechts voorwaardelijk als kamerplant beschouwd.
Verlichting
Er zijn bepaalde verlichtingseisen. Tijdens de rustperiode heeft hij geen licht nodig, de pot kan in de schaduw worden gehouden. Zodra de bladeren beginnen te groeien (meestal in september) kan de pot in het beste licht zonder direct zonlicht worden gezet. Zorg ervoor dat er geen tocht is in de kamer. Na de bloei zet u de pot in de schaduw: daar blijft hij staan met zijn groene bladeren, die hij pas in de zomer zal afwerpen.
Bewatering en vochtigheid
Geef de veltgeum met mate water: vaak, maar spaarzaam. Probeer het vochtgehalte van de grond tot een minimum te beperken en niet te hoog. Tijdens de rustperiode (zomer) is besproeiing nauwelijks nodig; tijdens de bloei neemt de vochtbehoefte toe. Veel telers geven water “van onderen”, via een bak, omdat water geven op de nek van de bol ongewenst is.
Het water moet ten minste kamertemperatuur hebben en niet te hard zijn.
De luchtvochtigheid moet matig zijn.
Meststof
De meststof moet 4 maanden na het planten worden toegediend en moet maandelijks tegelijk met het besproeien worden toegediend. De grootste behoefte aan meststoffen doet zich voor bij de voorbereiding van de bloei en de bloei zelf. De bemesting moet in het voorjaar worden toegediend en moet worden stopgezet tijdens de rustperiode in de zomer. Bemest in vloeibare vorm met stikstofreducerende verbindingen voor kamerbloemen.
Snoeien
Snoeien als zodanig is niet nodig, maar naarmate de bloemstengels, scheuten en bladeren afsterven, worden ze voorzichtig verwijderd. Verplant de veldtgeum om de twee à drie jaar in een nieuwe pot door de grond volledig te vervangen. Dit gebeurt begin september door alle rotte of verdorde wortels te verwijderen.
Propagatie
De belangrijkste vermeerderingsmethode is die van de zaadbol; zaad wordt veel minder vaak gebruikt. Zoals bij de meeste bolgewassen groeien aan het begin van de rustperiode kleine bolletjes, kalfjes genaamd, aan de zijkanten van de volgroeide bol, dichter bij de basis. Hun aantal is meestal klein: niet meer dan een dozijn. Om de nakomelingen te scheiden, moet de bol worden uitgegraven, zodat deze vermeerderingsmethode ook herbeplanting inhoudt. Dit gebeurt in de vroege herfst.
De knoppen kunnen met de hand worden gescheiden en zijn gemakkelijk te doen. Als ze daarbij beschadigd raken, is het de moeite waard het gebied te bedekken met gemalen houtskool. De babybollen worden op dezelfde manier geplant als de volwassen bollen, maar de potten moeten laag en breed zijn. In elke pot kunnen er een paar worden geplant (elke doos kan echter ook worden gebruikt). De nakomelingen zijn traag rijp, zodat bloei pas na drie jaar kan worden verwacht, zelden na twee. Tot dan, verplant de jonge bollen in echte potten.
Zaadvermeerdering is minder gebruikelijk. Zaden kunnen alleen worden verkregen door kunstmatige bestuiving, maar ze worden vaak in winkels verkocht. De zaden worden in de herfst in nat zand gezaaid, met een penetratie van 2-3 mm. Ontkieming vindt plaats na 15-20 dagen: gedurende deze periode moet de container worden afgedekt met glas, dat periodiek wordt opgetild om te luchten. De afgeharde zaailingen met een kluitje aarde worden overgeplant in aparte potten. Het zal minstens vier jaar duren voordat de planten bloeien.
Mogelijke problemen
Het meest voorkomende probleem is een uitblijvende bloei en er is bijna altijd één reden: een te hoge temperatuur. Minder vaak is onvoldoende licht de schuldige. Overmatig water geven kan leiden tot rotting van de bol, wat in ernstige gevallen de plant zal doden. Ziekten kunnen, naast overbewatering, ook worden veroorzaakt door tocht.
Schimmelziekten worden meestal veroorzaakt door schimmels die worden geïntroduceerd met arme grond of organische meststoffen. Bladluizen kunnen de roetdauwschimmel ook meebrengen, aangezien de plant zich niet altijd in een afgesloten ruimte bevindt. “De roetzwam moet eerst met water worden afgewassen, maar dit lost het probleem vaak niet op en dan moeten fungiciden worden gebruikt. Ernstig aangetaste plantendelen moeten zorgvuldig worden verwijderd. Als de schade is overgeslagen op de bol, moet ook de grond worden behandeld met de fungicide-oplossing.
Conclusie
Veltheimia is in ons land nog een zeldzame potplant, die in koele ruimten groeit. Hij is te vinden in kassen, wintertuinen, gesloten terrassen. Het bijzondere van de plant is dat hij in de winter bloeit, en dat hij erg lang en mooi is.
