De vriesia is een exotische kruidachtige plant, lid van het geslacht Vriesia, in de familie van de Bromeliaceae. Het geslacht bestond pas in het midden van de 19e eeuw als zodanig.
De planten behoorden tot het geslacht Tillandsia. In 1843 maakte J. Lindley, een botanicus uit Engeland, er echter een onderverdeling van in Vriesea, die nu meer dan tweehonderdvijftig bloemsoorten omvat. Hij noemde de nieuwe soort ter nagedachtenis aan de Zuidoost-Aziatische ontdekkingsreiziger, botanicus en arts uit Nederland W. Henrik de Friese – Vriesea splenrient of kortweg Vriesia.
Beschrijving
In het wild groeit wriesia in de subtropische en tropische wouden van Amerika, van de zuidelijkste streken van Mexico tot de zuidelijkste streken van Argentinië. Natuurlijke habitats zijn boomschors, stronken en rotsen. De vriesia groeit zelfs op een hoogte van ongeveer twee en een half duizend meter boven de zeespiegel.
De meeste bloementelers vinden ze mooi vanwege hun bonte bloesems en sierlijk blad.
Ongeveer 150 variëteiten worden nu binnenshuis geteeld.
De bladlamellen van de verschillende cultivars zijn tot 80 cm lang. De kleur van de bladeren varieert van variëteit tot variëteit. Hij kan variëren van zuiver groen tot gestreept, gevlekt of gemarmerd. De rozet met de bloeiwijze is gecentreerd en aarvormig. Ook de bloemstengels variëren in kleur en vorm. Zij kunnen monochroom of meerkleurig zijn, enkelvoudig of vertakt.
De overgangshybriden worden het meest geschikt geacht voor de binnenkweek.
Een van de meest voorkomende soorten is Vriesia splendens, in de volksmond ook wel Vriesia splendens of mooi genoemd. Hoewel er vele variëteiten Vriesia zijn, lijken ze visueel bijna allemaal op elkaar.
Het blad is spaarzaam en donkergroen van kleur en staat in een dichte, komvormige rozet. Hij heeft dwarse bruinrode strepen en vlekken. Het blad is veertig tot tachtig centimeter lang en vier tot zes centimeter breed. Het blad heeft de vorm van een tong of een riem. Hij is naar boven toe gebogen, puntig en aan beide zijden bedekt met schubben.
De bloem is een aarvormige bloeiwijze, bevestigd aan een glanzende geelrode zwaardvormige steel, die tot tachtig centimeter lang kan worden. De gele bloemen zijn klein, variërend in grootte van 2,5 tot 5 cm, en staan in typische aarvormige, veelkleurige bloeiwijzen. Opmerkelijk is dat ze om de beurt opengaan, beginnend bij de bodem.
Binnenshuis kan Vriesia splenrieta bloeien ongeacht de tijd van het jaar.
De stengels, die tussen de schutbladeren groeien, zijn vrij klein en verwelken snel. De bloeiwijzen met rode of feloranje tinten blijven echter lange tijd even fris. De plant verwelkt na het uitlopen, maar heeft meestal tijd om jonge scheuten te produceren voordat hij in bloei komt.
Omdat hij tot de familie van de bromelia’s behoort, wordt hij vaak bromelia genoemd. Hoewel bromelia en vrijesia in werkelijkheid verschillende planten zijn die tot dezelfde familie behoren. Vriesia en Freesia worden ook vaak verward, maar ze lijken helemaal niet op elkaar en behoren zelfs tot verschillende families.
Vanwege de specifieke kleur van het loof en de schutbladeren wordt de Splenrient ook wel Tijgerzwaard of Vlammend Zwaard genoemd.
Thuiszorg
De vriesia is een niet veeleisende plant, dus niet moeilijk te kweken en elke beginnende bloemist zal er wel mee uit de voeten kunnen. Een paar eenvoudige richtlijnen zullen volstaan.
Het kiezen van het grondmengsel
Er zijn verschillende grondsoorten die voor de teelt van de frisesia kunnen worden gebruikt.
Namelijk:
- Turfaarde (één deel) + turf (één deel) + bladaarde (twee delen) + zand (één deel). Om de potgrond nog beter te maken, kan fijngemalen mos worden toegevoegd.
- Bladhoudend substraat (drie delen) + zand (één deel) + verkruimelde schors, varenwortels of mos.
Als het maken van een geschikte potgrond niets voor u is, kunt u altijd kant-en-klare potgrond voor bromelia’s of orchideeën in de winkel kopen.
Temperatuurprofiel
Dit gewas verdraagt zowel koude als hitte niet erg goed. In dit verband wordt aanbevolen om in de winter de gemiddelde dagelijkse luchttemperatuur in de kamer ongeveer +19 … 20 te laten bedragen en niet onder de 15 plus te laten komen, en in de zomer moet de gemiddelde temperatuur ongeveer +25 bedragen (maar niet meer dan +30). Het is niet aan te bevelen de plant op een vensterbank te zetten met een radiator eronder. Droge lucht zal de Vriesia splendens geel doen verkleuren en ziek doen worden.
Vriesia houdt niet van tocht.
Deze plant kan in onze streken niet buiten worden gekweekt, omdat hij niet tegen plotselinge temperatuurschommelingen kan, en wordt daarom alleen binnenshuis gehouden.
Ervaren kwekers raden af de plant bij koud weer aan te schaffen, omdat hij bij vervoer door lage temperaturen beschadigd zal worden. Als de temperatuur niet goed wordt gehandhaafd, kan hij vatbaar zijn voor verschillende soorten ziekten.
Verlichtingseisen
Hoewel het een zonminnende plant is, houdt hij niet van direct zonlicht. In de winter is het beter een zonnige plek te zoeken en in de zomer een schaduwrijke plek. Om voor comfortabele omstandigheden te zorgen, is het raadzaam de pot op een vensterbank aan de oost- of westkant van de kamer te zetten. In de zomer moet de Orielia kamerplant van 11.00 tot 17.00 uur in de schaduw staan, omdat het blad en de bloeiwijzen in de zon hun diepe kleur kunnen verliezen en kunnen verkleuren (zonnebrand kan optreden). In de winter kan hij op een zuidelijke vensterbank worden gezet.
Water geven
Omdat het wortelstelsel van Vriesia, als bewoner van de subtropen en de tropen, zeer zwak is, heeft het voortdurend vocht nodig. Een comfortabele vochtigheidsgraad in de kamer moet rond 70% liggen, maar niet lager dan 50%. De plaats van de plant en de plant zelf moeten ten minste driemaal per dag worden besproeid. Het is zeer belangrijk dat de bloeiwijze droog blijft. Anders wordt het donkerder en gaat het rotten door het water.
Het is ook belangrijk dat de wortels voortdurend van verse lucht worden voorzien.
Zet de container met de bloem in een bak en vul die met kleikorrels of mos en houd die vochtig om een zo goed mogelijke vochtigheid en luchtcirculatie te creëren. Zorg ervoor dat de bodem van de pot niet in contact komt met water. Laat na het water geven het overtollige water uit de bak lopen. Het is een goed idee om de vriesia te besproeien met “natuurlijk” water, bv. regenwater of smeltwater. Water op kamertemperatuur is het beste (een paar graden hoger is mogelijk). Kraanwater is natuurlijk toegestaan, maar u moet het chloor minstens 24 uur laten verwijderen.
Niet alle bloemenliefhebbers weten dat water geven rechtstreeks in het recipiënt van de plant moet gebeuren.
Geef alleen water op deze manier als er geen bloei is en er geen stengel is. Zorg ervoor dat er geen stilstaand water in de trechter zit. Gebruik een doek of een tissue om overtollig water te verwijderen. Vul het rozet in de winter een paar uur met vloeistof, alleen om de bloem te bevochtigen. Het overschot wordt vervolgens verwijderd. Als de kamer ongeveer +16…+20 is, vul hem dan niet met water. Het is belangrijk de trechter schoon te houden en tijdig te reinigen, niet alleen van overtollige vloeistof, maar ook van per ongeluk ingeslikte aarde.
In de zomer moet 3-4 keer per week water worden gegeven. In de winter is één of twee keer per week water geven voldoende. Tijdens de winter en ook in de herfst moet de grond in de pot droog blijven. Overmatig water geven is schadelijk voor de bloem en kan leiden tot rotting van het wortelstelsel.
Vriesia splendens moet tweemaal per dag worden besproeid. Dit is vooral nodig in de winter, wanneer de radiatoren intensief werken.
Naast de hierboven beschreven maatregelen is het ook de moeite waard de bladeren stofvrij te maken. De doek moet vochtig en zacht zijn. Twee keer per maand raden deskundigen aan de plant onder te dompelen in zacht water op kamertemperatuur. Zodra de plant volledig verzadigd is, is het de moeite waard het overtollige water te verwijderen en de plant naar zijn oorspronkelijke plaats terug te brengen. Als u de vrijesia op deze manier verzorgt, zal zij er altijd stralend en verzorgd uitzien.
Bemesting
In het voor- en najaar wordt bemest met een vloeibaar soort samengestelde meststof, die rechtstreeks in de rozet wordt gegoten of op de bladeren wordt gespoten. Wortelvoeding wordt niet toegepast. De reden hiervoor is dat de wortels niet betrokken zijn bij het voedingsproces. Orchideeënmeststoffen zijn verkrijgbaar bij uw speciaalzaak. Kies er een met een laag stikstofgehalte, want een teveel aan stikstof is bijzonder tragisch voor de bloem. Grote hoeveelheden calcium zijn ook slecht voor het gewas.
De bloei van de kamer vrijesia is afhankelijk van het tijdstip van aanplant.
Een van de meest voorkomende redenen voor het niet-bloeien van de vriesia is dat hij vrij koel wordt gehouden. Dit zal resulteren in een vertraagde of afwezige bloei. Als er geen bloei komt, kunt u de plant een duwtje in de rug geven. Wikkel de pot voorzichtig in een plastic zak, samen met een bananentak, zodat het ethylgas dat de bloei bevordert, niet verdampt. Voedering tijdens de rustperiode wordt niet aanbevolen.
Verpotten
Vriesia splendens is zeer gevoelig voor verandering van bak en potgrond. Het moet alleen als laatste redmiddel worden herplant. Als herbeplanting onvermijdelijk is, moet dit gebeuren tijdens het groeiseizoen (mei tot juni). Haal de plant heel voorzichtig, zonder de wortels te beschadigen, uit de natte grond en zet hem in een nieuwe pot met geprepareerd substraat. Zorg ervoor dat het midden van de rozet niet in de grond wordt geduwd, want dan kan de plant afsterven.
Men mag niet vergeten dat het wortelgedeelte van de vriesia slecht ontwikkeld is, dus moeten de potten breed (diameter van 7 tot 14 centimeter) en ondiep worden gebruikt.
Het is raadzaam om kleiproducten te gebruiken.
Het is raadzaam om een bij een bloemist gekochte bloem niet eerder dan 15 dagen na aankoop te verplanten. Dit is om het tijd te geven om over de stress heen te komen. Alle planten in de winkel staan in grond die geen voedingsstoffen bevat, de zogenaamde draaggrond.
Propagatie
Vriesia splendens wordt hoofdzakelijk vermeerderd door zaailingen die zich ontwikkelen nadat de moederplant is afgestorven. Wanneer ze tot een derde van de volwassen plant zijn uitgegroeid, worden de nakomelingen zorgvuldig van elkaar gescheiden en in een nieuwe pot uitgeplant. Voor de teelt wordt een losse en voedzame bodem aanbevolen die bestaat uit turf, zand, zode- en bladaarde, dennenboomschors en houtskool.
Specialisten adviseren het gebruik van een drainagelaag die een derde van de bak beslaat en bestaat uit gebroken tegels en geëxpandeerde klei.
Vermeerdering kan ook door zaad, maar zaden rijpen zelden thuis en zijn vaak niet verkrijgbaar in bloemenwinkels.
Bij vermeerdering door zaad worden de zaden eerst gewassen in een zwakke oplossing van mangaan, gedroogd en gezaaid aan de oppervlakte van een licht grondmengsel. Vervolgens komen de eerste scheuten binnen 20 tot 25 dagen te voorschijn bij een gemiddelde temperatuur van +23 0C. Na drie en een halve tot vier maanden worden de jonge planten ingemaakt, en na zes maanden worden ze in aparte bakken uitgeplant. De eerste bloemen zijn te zien in het derde tot vierde jaar.
Bloemziekten
Met de juiste verzorging zal de plant niet ziek worden of worden aangetast door ongedierte. Het is daarom zeer belangrijk dat u zich aan de bovenstaande aanbevelingen houdt. Indien insecten (wormen, schurft, mijten) worden aangetroffen, moet zo spoedig mogelijk een behandeling met insecticiden worden uitgevoerd. Sprayproducten zijn zeer handig in gebruik.
